Günümüzde adını sıkça duyduğumuz “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu” (DEHB), çocuklarda yaygın olarak görülmektedir.
Aileler ise DEHB belirtilerini genellikle şımarıklık ve yaramazlık olarak değerlenmektedir.
Peki DEHB Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
İşte bu yazımızda tüm bu sorulara yanıt vereceğiz…
DEHB: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkatin kolayca dağılması, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik olarak kendini gösterir, kişinin yaşamında en az iki alanı olumsuz etkileyen akademik, sosyal ve psikolojik bir bozukluktur.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
DEHB, psikiyatri ve ilgili tüm branşlarda, üzerinde fazla araştırma yapılan konuların başında gelmektedir.
Araştırma sonuçlarına göre DEHB’in nedenleri şöyle sıralanabilir:
– Ateşli havale
– Kalıtım
– Anne sütü almama ya da yeterli alamamak
– Kafa travması
– Çevresel faktörler
– Duygusal travmalar
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Farklı Tipleri Var Mıdır?
DEHB’in 3 temel belirtisi olan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik her çocukta farklı oranlarda ve şiddetlerde görülür. Dolayısıyla DEHB tanısı konulan hareketli çocuklar olduğu gibi, hiç hareketli olamayan, hatta yavaş olan çocuklar da vardır.
Temel belirtilerin dağılımına göre 3 farklı DEHB tipi vardır:
1.Birleşik tip: Hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri tanı olacak sıklıkta ve şiddette vardır. En sık görülen tiptir.
2.Dikkat eksikliği olan tip:
Dikkat eksikliği belirgin olarak vardır ama aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ya yoktur ya da tanı alacak kadar şiddetli değildir.
3.Aşırı hareketliliği önde olan tip: Hiperaktivite (aşırı hareketlilik) ve dürtüsellik belirgin olarak vardır; dikkat eksikliği belirtileri ise tanı alacak kadar şiddetli değildir.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ile Birlikte Başka Psikolojik Bozukluklar Görülebilir Mi?
DEHB hakkında bilinmesi gereken en önemli bilgilerden birisi de bu sorunun oldukça sık olarak başka psikolojik ya da tıbbi sorunlarla birlikte görülüyor olasıdır.
Çeşitli araştırma sonuçlarına göre DEHB tanısı alan kişilerin yaklaşık %50-75’inde en az bir psikiyatrik (karşıt olma- karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu, özel öğrenme bozukluğu, kaygı, depresyon, teknoloji bağımlılığı..) daha vardır.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Tedavisi Var Mıdır?
DEHB tedavisi; ilaç tedavisi, psikoterapi, aile eğitimi, okul ve öğretmenle iş birliği içermektedir.
Tüm bu durumların dışında DEHB son zamanlarda sıkça konuşulan ancak ilaçsız çözüm yolları konusunda yeterince bilgiye ulaşılamayan bir konu olarak göze çarpmaktadır.
DEHB’in – yoğun ve ağır bir hiperaktivite vakası olmamak şartıyla- ilaçsız tedavileri mümkündür.
