FONOLOJİK FARKINDALIK TEMELLİ DİSGRAFİ MÜDAHALE PROGRAMI
Disgrafi yazma bozukluğunu tarif etmek için kullanılan tıbbı bir terimdir. Yazma eylemi sistematik ve karmaşık bir süreçtir, doğru ve etkin müdahale gerektirir. Okul öncesi dönem belirtilerini gösterebildiği gibi yeterli ölçüt değildir. Yazma bozukluğunun fark edilmesi uzun zaman alabilmektedir. Yazma eyleminin başladığı okul dönemi ile birlikte fark edilmesi kolaylaşır.
Son yıllarda yapılan araştırma ve çalışmalar yazma bozukluğunun nörolojik temellere dayanmasının yanında verilen zayıf ve kötü eğitimin, yanlış yöntem ve strateji kullanımının yazma bozukluğunu ortaya çıkarabildiğini göstermektedir. Yazma becerisi doğru ve etkin müdahale ile geliştirilebilen bir eylemdir.
Yazma bozukluğu yaşayan bireylerde;
- Satır atlama
- Yazı boyutunu ayarlayamama
- Hece ekleme/çıkarma/hece ayırma
- Harfler, kelimeler arasına yeterli boşluk bırakamama
- Sayfayı uygun kullanamama
- Eğik yazma
- Büyük küçük harfi yerinde ve doğru kullanamama
- Harfleri kelimeleri birbiri içine karıştırma
- Satır taşırmagibi problemler sıklıkla görülür.
“DİSGRAFYA”
FONOLOJİK FARKINDALIK TEMELLİ DİSGRAFİ MÜDAHALE PROGRAMI
- Yazma bozukluklarına müdahale etmek
- Hataları en aza indirmek, hataları ortadan kaldırmak
- Yazmaya karşı isteksizliği ortadan kaldırmak
- Uygulayıcılar için hatanın analizini yaparak uygun müdahaleyi belirleyebilmek
Eğitim programı yazma becerisinin geliştirilmesi için sistematik bir sıra izlemektedir. Öğretmenler aileler ve öğrenciler için takibi kolaydır. Program yazmanın temeline inerek gelişimsel dönemlere uygun basitten zora kurgu ile planlanmış içeriğinde yüzlerce etkinlik ve örnekler bulunan 7 kitaptan oluşmaktadır. İpucu işlem süreçleri ile yazma becerisinin bağımsızlaştırılması amaçlanmaktadır.
“DİSGRAFYA”
(FONOLOJİK FARKINDALIK TEMELLİ DİSGRAFİ MÜDAHALE PROGRAMI)
OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÜZERİNE ETKİLERİ
Yazma becerilerindeki problemler ileriki dönem öğrenme güçlüğünün habercisidir bundan dolayı yazma; okul öncesi dönemden başlayarak çalışılması gereken bir beceridir. Yazma üzerine yapılan müdahaleler okul dönemi yazmada bozukluğun görülmesi ile birlikte uygulanmaktadır. Okul öncesi dönemde yazma becerisi üzerine özellikle ince motor beceriler kavramlar bellek çalışmaları(görsel-işitsel) yapılmalı, geliştirilmelidir. Eğitim programı yazma probleminin ortaya çıkmasını engellemek olası hataları en aza indirmek ve ortadan kaldırmak için hata analizi yaparak uygun müdahaleyi belirleyen ilk ve tek programdır.
Yazma eylemi okul öncesi dönemde:
Karalama, çizme ve yazma şeklinde seyreder eğitim programı içeriği okul öncesi döneme uygun olacak şekilde planlanmış, etkinlik ve örneklerle desteklenmiştir. Programın kullanımı çocukları yazma eylemine hazır hale getirmektedir.
Okul öncesi dönemde yazma becerisini desteklemek üzere kullanılacak etkinlik ve örnekler:
Yazma becerisi ince motor becerisinin gelişimi ile doğru orantılıdır. Bu doğrultuda Disgrafya eğitim programında ince motor becerilerine ayrı bir modül ayrılmıştır. Gelişimsel dönemlere uygun kontrol listesi verilmiş ay ay takip edilecek etkinlikler sayesinde takibi kolaydır. Programın ilk modülü olan ince motor beceriler yazma öncesi motorik hareketlerle desteklenerek yazma dönemine başlama öncesinde öğrencinin yazma eylemine hazırlanmasını sağlamaktadır.
Yazma eyleminde dikte çalışmalarının önemi büyüktür. Beceriyi İnce motor becerilerine ek, bellek (Görsel işitsel ) problemleri doğrudan etkilemektedir. Görsel bellek çalışmaları okul öncesi dönem çocuklar için kavramlarla (sağ sol, önce sonra, başta ortada sonda) desteklenerek bu sayede hazırlık sürecini eksiksiz bir şekilde tamamlamasını sağlamaktadır.
Yazma becerisinin temeline inmek alt dinamikleri harekete geçirmek ve geliştirmek yazmada olası hataların ortadan kaldırılması becerinin geliştirilmesi için şarttır. Yazma becerisi üzerine okul öncesi dönem çalışmaların önemi büyüktür.
